AI wet- en regelgeving ingewikkeld en spannend? Dat hoeft het niet te zijn!

Artificial Intelligence gaat de wereld veranderen. Wet- en regelgeving heeft nu al veel invloed op de ontwikkeling van AI-toepassingen. En met de Europese AI verordening die er aankomt, wordt dit alleen maar meer. Vaak worden wetten en regels gezien als lastig en gedoe. Maar dat hoeft helemaal niet, volgens Jos van der Wijst. Naast zijn werk als advocaat bij BG.legal probeert hij de juridische kant van AI toegankelijker en begrijpelijker te maken. Dat doet hij met Legal AIR en de Nederlandse AI Coalitie. Waarom en hoe? Jos vertelt het het beste zelf.

“Ik ben altijd heel nieuwsgierig naar hoe dingen werken, zeker als het buiten mijn expertise gebied – de advocatuur – ligt. Technologie is zo’n interesse en daarom ben ik naast mijn werk als advocaat bezig met vraagstukken op het gebied van AI en wet- en regelgeving”.

Begrijpelijk maken van wetten en regels

“Mijn klanten komen met steeds meer vragen over AI en wet- en regelgeving. Wat is er al geregeld, voldoen mijn AI-toepassingen, wat zijn de wetten waarmee ik rekening moet houden, wie is aansprakelijk? Het zijn veel dezelfde vragen dus we hebben de vragen en antwoorden gedeeld via een website. Dat werd het kennisplatform Legail AIR. De doelgroep van het platform zijn niet-juristen. We zorgen er daarom voor dat de teksten ook niet heel juridisch zijn. Ze moeten goed te volgen zijn voor bijvoorbeeld ontwikkelaars van AI-toepassingen, zowel techneuten als data-scientists. We werken daarin samen met een student die de juridische teksten redigeert tot goed te volgen informatie.

Legal AIR is omarmd door de Nederlandse AI Coalitie (NL AIC). De website wordt nu dan ook door heel veel mensen gevonden en geraadpleegd. Mooi om te zien! Ik ben in de NL AIC trouwens ook actief als coördinator van de juridische aspecten van AI”.

Hoe moet wet- en regelgeving voor AI eruit zien?

“Ik denk ook mee over hoe wet- en regelgeving eruit moet zien. Lobbyen dus en invloed uitoefenen, daar waar het om de juridische kant van AI gaat. Er komt een Europese AI-verordening aan. Die is nu nog in ontwerp en ik probeer mijn steentje bij te dragen aan de definitieve tekst.

In de AI verordening staat bijvoorbeeld dat er een AI Regulatory Sandbox moet komen. De sandbox is bedoeld om toezichthouden te betrekken, die advies kunnen geven aan bedrijven over de juridische kant van AI. Bedrijven krijgen zicht op wat mag en kan, zodat er nieuwe, mooie toepassingen kunnen ontstaan die aan de vereisten uit de AI verordening voldoen. Nederlandse startups en scale-ups moeten hiervan kunnen profiteren. Niet alleen de grote kennisinstellingen bijvoorbeeld. Nederland moet daarvoor gaan zorgen. Daarvoor lobbyen we vanuit de NL AIC. Dat is echt niet eenvoudig, maar voor nieuwe, spannende toepassingen waar de impact van en het voldoen aan wetten en regels niet direct duidelijk zijn, moet deze sandbox wel echt het verschil gaan maken.

Het is belangrijk dat Nederlandse toezichthouders zich er ook mee bezig gaan houden. Anders gaan andere landen bepalen hoe het eruit gaat zien. Maar die vinden dat lastig, want er is geen tijd en budget voor. We pleiten er vanuit de NL AIC voor dat er de nodige ruimte komt voor toezichthouders om erbij betrokken te raken”.

Het is niet leuk

“Als je het aan niet-juristen vraagt, zal driekwart zeggen dat de juridische kant van AI niet leuk is. Het is gedoe en pas als er lastige vragen komen, wordt er aandacht aan besteed. Dat zijn vragen die overnamekandidaten of investeerders bijvoorbeeld stellen. Het is zonde om zo lang geen aandacht te besteden aan de juridische kant, want achteraf repareren is natuurlijk altijd lastig, tijdrovend, duur en soms zelfs onmogelijk.

Omdat het onderwerp niet leuk is voor iedereen, moet het in ieder geval eenvoudig gemaakt worden. Bijvoorbeeld als iemand de vraag heeft of zijn toepassing compliant is, moet je niet aankomen met allerlei ingewikkelde assessments. Er moeten ook eenvoudige checklists komen die een eerste beeld geven. Vergelijk het met corona. Het is een stuk makkelijker en laagdrempeliger om eerst een zelftest te doen, dan dat je gelijk naar de GGD moet voor een uitgebreide test. Het zou mooi zijn als we een eenvoudige tool, zoals de zelftest bij corona, ook voor AI- wetgeving kunnen maken. Dat zijn dan tools die gebaseerd zijn op beslisbomen en eenvoudig te gebruiken zijn”.

AI Compliance Check

“We gaan in het najaar met een consortium van partijen werken aan een AI compliance check. Je ziet dat veel partijen die AI-toepassingen ontwikkelen op zoek zijn naar een stempel “deze toepassing voldoet aan alle wet- en regelgeving”. Dat kan natuurlijk niet in alle gevallen, maar we denken dat we wel meer richting zo’n stempel kunnen komen. We gaan kijken of we zo’n AI compliance check kunnen maken, die laagdrempelig te gebruiken is”.

Het hoeft niet spannend en ingewikkeld te zijn, maar steek je kop niet in het zand

“Er is nu al wet- en regelgeving waar je rekening mee moet houden bij het ontwikkelen van AI-toepassingen. Meestal denken mensen alleen aan de AVG, maar er is meer. Als je je bijvoorbeeld richt op consumenten, heb je te maken met consumentenwetgeving. Als je toepassingen voor bruggen maakt heb je met heel andere wetten en regels te maken dan wanneer je een gezondheidsapp maakt. Er is al heel veel waar je aan moet voldoen. Kijk er dus serieus naar. Hou bijvoorbeeld de ontwikkelingen rondom de AI-verordening in de gaten. Volg het, zorg dat je niet verrast wordt over anderhalf jaar. Anders heb je iets ontwikkeld dat niet meer mag of dat je vragen van klanten krijgt waar je geen antwoord op hebt. Concurrenten zijn je dan voor.

Ingewikkeld en spannend? Dat hoeft het niet te zijn! Je hoeft als ontwikkelaar echt niet alles te weten, maar volg de ontwikkelingen en laat je informeren.”

Blijf op de hoogte!

Wil je op de hoogte blijven van al het nieuws rondom de AI Hub Midden Nederland? Kijk dan op de LinkedIn pagina van de ROM Utrecht Region. Heb je vragen of ideeën over de AI Hub Midden Nederland? Je kunt ons bereiken via aihub@romutrechtregion.nl.