Energietransitie geeft volop kansen, maar je moet ze wel nu pakken. En samen!

“Wat is de marktontwikkeling voor bedrijvigheid, waar zitten kansen als je het hebt over de energietransitie? Leuk om op in te gaan!”, geeft Pallas Agterberg, Challenge Officer bij Alliander en lid van de werkgroep Energie en duurzaamheid van de Nederlandse AI coalitie, direct aan bij aanvang van het interview voor dit artikel. “We zitten nu in een fase waarin de markt nog niet helemaal ontwikkeld is, maar het is nu wel de tijd om uit te proberen, goede coalities te bouwen en zorgen dat je opschaalbaar bent. Kijk gelijk ook over de grenzen, want een groot deel van de toepassingen worden vooral interessant als je verder kijkt dan alleen Nederland”.

Het is geen kwestie van kolen vervangen door wind en zon

“Wat we nu vooral zien in de kranten, is: er is een opgave voor de opwek van duurzame energie, maar waar kan dat dan een plek krijgen? In 30 regio’s wordt daarom nu met de Regionale Energie Strategieën (RES) gekeken hoe we dat kunnen doen. Daardoor lijkt het misschien zo dat het een kwestie is van de kolencentrales sluiten en verwachten dat we met zon en wind voldoende energie kunnen opwekken. Maar zo werkt het niet. Want het gaat niet alleen op de overgang van fossiele elektriciteit naar duurzame elektriciteit. We hebben het ook over de overstap van benzine naar elektrisch rijden. En over de warmtetransitie, met andere woorden: in 2050 gebruiken we geen aardgas meer voor het verwarmen van huizen, maar hoe doen we dat dan wel? Hetzelfde geldt voor de industrie: in 2050 willen we daar 90% minder CO2-uitstoot. Hoe doe je dat dan?”

Heel andere oplossingen nodig

“Gegeven de doelstellingen voor 2050 en de ontwikkelingen in digitalisering en elektrificatie, moeten we niet alleen naar de opwek van energie kijken. Want dat kan niet, dat past niet. De behoefte aan elektriciteit wordt gewoon te groot. Het gaat om zoveel energie dat je dat niet eens kúnt opwekken op de Noordzee en met alle mogelijke zonne-energie.  Je kunt ook niet al de benzine en al het gas dat je wilt vervangen door de elektriciteitsleidingen krijgen. Leidingen zijn daar niet groot genoeg voor. Dan moeten er nieuwe netwerken komen. Maar het past niet bij de prijs-prestatieverhouding. Er zijn heel andere oplossingen nodig”.

Soms is er veel en soms weinig

“De manier waarop we energie gebruiken is kwistig, we gaan er onzorgvuldig mee om. En daar zit een enorme verandering. De beschikbaarheid van energie wordt ook heel anders door het opwekken van zonne- en windenergie. Want soms is er veel en soms is er weinig. Als er veel energie is, is het goedkoop en als er weinig is, is het duur. Bij fossiel maakte dat niet zoveel uit. Dat maakt dat we gewend zijn geraakt dat elektriciteit er altijd is en altijd voor dezelfde prijs. Maar dat verandert! Hóe verandert dat dan? Dan moet je per toepassing gaan kijken”.

Integraal bekijken van uitdagingen in de industrie

“In de industrie gaat er bijvoorbeeld van alles veranderen; het wordt circulair en digitaal. Daar liggen kansen in combinatie met CO₂ reductie.  Ook daar ontstaan zoveel nieuwe businessmodellen, in de chemie en staal bijvoorbeeld.  Als je uitsluitend kijkt naar circulair of uitsluitend naar de-carbonisatie, dan denk je: het wordt duurder. Maar als je het integraal en in samenhang met digitalisering bekijkt, zie je opeens wat er mogelijk is. Voor nieuwe partijen op de markt geeft dat gouden mogelijkheden. Maar voor bestaande partijen is het doodeng.  Verander of ga ten onder, is het devies hier. En niet op één onderdeel, maar integraal!”

Kansen in de gebouwde omgeving

“Een voorbeeld dat voor meer mensen te volgen is, is de gebouwde omgeving. Het grootste deel van wat je aan energie verbruikt, zit in hoe je je huis verwarmt. Overal elektrische kachels neerzetten, zou simpelweg te duur worden. Maar hoe kan het dan wel? Daar zijn nieuwe proposities voor nodig in de markt.

Bij nieuwbouw zou je huizen kunnen gaan neerzetten, waar geen energie meer naartoe hoeft; energie-inclusief. Helemaal off grid is te duur, maar grotendeels je eigen energie produceren, dat kan best! Dat kan ook bij verbouw.

Alliander heeft meer dan 5 jaar geleden al het gebouw in Duiven verbouwd, circulair en energie producerend. Dus dat gebouw houdt energie over en levert aan de buren. Doelstelling daarbij was dat het niet duurder mocht zijn dan gewone verbouw. Dat is gelukt. Dit is de toekomst en het kan dus! De bouw loopt alleen behoorlijk achter. Daar moeten we doorheen zien te breken. En dat betekent dat daar kansen voor ondernemers zitten. Want de vraag verandert enorm. Je ziet ook al wel dat ondernemers daarin stappen zetten. Maar bij projectontwikkelaars en bij gemeenten in aanbestedingen is er nog te weinig aandacht voor en kennis van. De markt beweegt naar anders bouwen en iedereen die daar niet in meegaat, kan het wel schudden”.

Slimmer omgaan met energie

“Een energieproducerend huis is een mooie stap, maar je zult zien dat helemaal zelfstandig, off grid, te duur is. Dus doe het dan bijna zelfstandig en creëer een manier om uit te wisselen met elkaar. Daar zie ik ook heel veel kansen in ontstaan voor bedrijven. Helemaal zonder distributeur van energie wordt lastig. Je krijgt nu zeven delen energie in je woning, waarvan één energie en zes gas. Dan snap je dat die andere zes niet over dat ene lijntje kunnen. Je hebt meer netwerk nodig. We hebben 100 jaar gedaan over het netwerk dat er nu ligt en in 10 jaar moet dat verdubbeld worden. Dat is niet te doen, maar dat is wel wat er nu voorligt. Dus we moeten wel naar slimmere oplossingen, en precies daar zitten heel veel kansen voor bedrijven!”

Kansen voor mobiliteit

“Voor de toepassing mobiliteit geldt dat we onze steden, dorpen en wijken hebben ingericht rondom de vraag: waar moet de auto staan? Dat is natuurlijk bizar, want we rijden er gemiddeld maar een paar uur per week in. Dat kan anders. We gaan naar heel andere mobiliteitsconcepten, die ook weer goed aansluiten bij de gebouwde omgeving.  De toekomst is elektrisch, misschien met hier en daar een uitzondering, maar alleen al omdat elektrisch het goedkoopste is, zal dat het grootste deel zijn. Als die auto dan toch de hele tijd stil staat, waarom zou ik mijn auto dan niet delen? Deelconcepten zijn heel kansrijk, zeker als ze met opslag van elektriciteit worden gecombineerd. Daar zie ik enorme potentie. Er zijn hiermee al bedrijven bezig, die er ook echt leuke dingen mee doen. Uiteindelijk gaat de hele automotive daarin mee.

Ook de grote automerken en leasemaatschappijen gaan compleet nieuwe businessmodellen krijgen. Daarvoor moet nog zoveel concepten ontwikkeld worden en Nederland zal het eerste land zijn waar dit plaatsvindt. Dus als je hier je markt weet te pakken, geeft dat je een enorme voorsprong en groeikansen in andere landen, als je het tenminste niet specifiek voor Nederland ontwikkelt”.

Naar een open markt

“In veel andere landen is er één dominante speler, waar je niet omheen kunt bij het ontwikkelen van bijvoorbeeld mobiliteitsconcepten. Wat dat betreft hebben we in Nederland een vrij open markt, ook al is er nog wel regelgeving die beter kan. Voor het laden hebben we in Nederland al heel veel laadpalen. Het is alleen jammer dat dat geheel nog heel verticaal geïntegreerd is. Nieuwe diensten ontwikkelen op een paal van een ander is nu nog niet mogelijk. Als dat wel geregeld wordt, schiet het vooruit. Daar hoort ook coalitievorming bij. Het is echt nog zoeken hoe we een open markt creëren, waarin ook andere marktpartijen kunnen ontwikkelen. Je hebt nooit de hele keten. Er zijn altijd anderen die erin meedoen. Je moet het echt samen doen. Denk ook aan internationale coalities”.

Nu nog 80% fossiel, maar het verandert snel

“Nu is 80% van de energie nog fossiel, dus het hele model is nog helemaal niet zo veranderd. Maar dat gaat nu wel heel snel. Zeker met de RES’en, waardoor er opeens heel veel duurzame energie beschikbaar komt en dan is er een tipping point en in een keer hebben we heel veel van die nieuwe oplossingen nodig en dan gaat het heel snel. De partijen die daar nu al producten en diensten op ontwikkelen, plukken daar dan de vruchten van”.

Studio Connect: AI en Future Energy

Wat is de toegevoegde waarde van AI in de energietransitie? Wanneer zet je als ondernemer AI wel in en wanneer juist niet? En welke AI innovatie-uitdagingen voor de energietransitie zijn er?

Tijdens deze Studio Connect op dinsdag 13 juli van 16:00 tot 16:45 uur gaat we in gesprek over twee thema’s rondom AI en Future Energy. Remy Gieling (moderator, founder AI.nl) spreekt met Walter Okhuijsen, manager Business Development & Innovation bij Strukton en Antonio Vega, oprichter en directeur bij Enappgy over AI en energiezuinige gebouwen. Tijdens het tweede deel van deze studiosessie hebben we het met Jan Willem de Jong, commercieel directeur iwell en Bouke Siebenga, oprichter van Friday Energy over AI en batterij management.

Ook zal Eelco Boers tijdens een pitch meer vertellen over zijn bedrijf Smartdodos.

[btn link=”https://www.romregioutrechtevent.nl/future-energy/subscribe” color=”blue” target=”_blank”]Meld je hier aan [/btn]